Chính phủ vừa có Tờ trình gửi Quốc hội về đề xuất giảm thuế VAT sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến mới đây.
Tại Tờ trình mới lần này, theo Chính phủ, năm 2022, việc giảm thuế VAT 2% như chính sách đã quy định tại Nghị quyết số 43/2022/QH15 (trừ các nhóm ngành như viễn thông, ngân hàng, bảo hiểm, chứng khoán, bất động sản… ) đã hỗ trợ doanh nghiệp, người dân khoảng 44.500 tỷ đồng, góp phần giảm giá thành hàng hoá, dịch vụ, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo thêm việc làm cho người lao động, từ đó góp phần kích cầu tiêu dùng, tạo thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước.
Thực hiện giảm thuế VAT theo Nghị quyết 43 đã gián tiếp kích cầu tiêu dùng nội địa tăng cao, tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 tăng 19,8% so với năm trước. Thu thuế VAT nội địa không giảm, mà tăng 10% so với cùng kỳ.
Đối với năm 2023, Chính phủ cho hay tăng trưởng quý I/2023 GDP tăng 3,32% thấp hơn nhiều mục tiêu và kịch bản đề ra (5,6%). Tăng trưởng chủ yếu ở khu vực dịch vụ và nông - lâm - thuỷ sản (nông nghiệp), còn công nghiệp vốn là động lực dẫn dắt tăng trưởng lại suy giảm. Nhiều doanh nghiệp đã sa thải hoặc giãn việc số lượng lớn công nhân do bị giảm hoặc không có đơn hàng. Việc này khiến đời sống người lao động khó khăn.
Hiện nhiều nước cũng áp dụng các giải pháp về thuế để giải quyết khó khăn trực tiếp về dòng tiền cho doanh nghiệp, như gia hạn thời hạn nộp thuế, giảm thuế VAT, thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm tiền thuê đất…
Dự báo tình hình thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, khó khăn với nền kinh tế và doanh nghiệp tăng, tạo sức ép lớn tới ổn định kinh tế vĩ mô, phục hồi và phát triển nhiều ngành, lĩnh vực. Do đó, theo Chính phủ việc tiếp tục giảm thuế VAT 2%, bên cạnh các giải pháp đã và đang thực hiện năm 2023 (gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất; giảm tiền thuê đất; giảm thuế bảo vệ môi trường đối với mặt hàng xăng, dầu; miễn, giảm các khoản thu phí, lệ phí), là cần thiết, phù hợp với bối cảnh kinh tế hiện nay để kịp thời hỗ trợ người dân, doanh nghiệp; qua đó thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh sớm phục hồi và phát triển để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước cũng như nền kinh tế.
Chính phủ ước tính, nếu áp dụng việc giảm thuế này trong 6 tháng cuối năm thì dự kiến ngân sách giảm thu khoảng 24.000 tỷ đồng (giảm 11.000 tỷ đồng so với mức giảm thu 35.000 tỷ đồng của phương án giảm thuế với tất cả hàng hoá, dịch vụ như đề xuất trước đây).
Đối với số thu ngân sách nhà nước năm 2023 thì dự kiến giảm 20 nghìn tỷ đồng do số thu VAT phải nộp của tháng 12/2023 nộp trong tháng 1/2024.
Trước đó, Chính phủ đề xuất giảm 2% mức thuế suất thuế VAT đối với tất cả các hàng hóa, dịch vụ thuộc đối tượng áp dụng thuế suất 10% xuống còn 8% đến hết ngày 31/12/2023. Đồng thời, đề xuất mở rộng diện hàng hóa, dịch vụ giảm thuế VAT đã được áp dụng trong năm 2022 theo Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Dự kiến số giảm thu ngân sách nhà nước khoảng 5,8 nghìn tỷ đồng/tháng, nếu áp dụng trong 6 tháng cuối năm thì tương đương khoảng 35 nghìn tỷ đồng.
Tuy nhiên, tại phiên họp thứ 23 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội không nhất trí với đề xuất của Chính phủ, đề nghị thực hiện theo Nghị quyết số 43. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đồng ý bổ sung đề xuất giảm thuế VAT vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh 2023, trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 5, dự kiến khai mạc vào 22/5.
