Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, 3 Tổng công ty (TCT) Xây dựng số 1 (CC1); TCT Xi măng Việt Nam (Vicem); TCT Viglacera chưa xử lý dứt điểm một số khoản đầu tư tại các công ty con, công ty liên kết… không hiệu quả, thua lỗ; số lỗ lũy kế của các công ty có có vốn đầu tư của 3 TCT trên tạm tính đến thời điểm 31/12/2019 là 4.817 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ cho rằng tình trạng này chưa đúng với quy định cơ cấu lại tài sản bằng cách chuyển nhượng, sáp nhập các dự án, các khoản đầu tư không hiệu quả hoặc chưa cấp thiết để tập trung nguồn lực cho hoạt động kinh doanh chính.
Cụ thể, TCT CC1 còn một số khoản đầu tư tài chính dài hạn tại 4 công ty. Số lỗ lũy kế của 4 công ty là 115 tỷ đồng. Cụ thể, tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 40,8%, đầu tư vào Công ty cổ phần xây dựng số 1 – Việt Hưng, số lỗ lũy kế của công ty là 121 tỷ đồng; tỷ lệ sở hữu TCT/vốn điều lệ là 70% đầu tư vào Công ty TNHH Bê tông Đúc sẵn Vina-PSMC, số lỗ lũy kế của công ty là 16,6 tỷ đồng; tỷ lệ sở hữu của TCC/vốn điều lệ là 34% đầu tư vào Công ty Cổ phần Đầu tư Nhân Phúc Đức, số lỗ lũy kế của công ty là 8,1 tỷ đồng; tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 40,92%, đầu tư vào Công ty CP Bê tông Biên Hòa, số lỗ lũy kế của công ty là 126 tỷ đồng.
Theo Thanh tra Chính phủ, khi cổ phần hóa, các khoản đầu tư này đều đã được đánh giá và ghi nhận giá trị (theo giá trị sổ sách kế toán) theo quy định vào giá trị doanh nghiệp và đã được Bộ Xây dựng, thẩm định phê duyệt giá trị doanh nghiệp.
Tại TCT Vicem, đến thời điểm thanh tra, chưa hoàn thành cổ phần hóa, chưa xử lý dứt điểm một số khoản đầu tư tài chính dài hạn tại 4 công ty với số lỗ lũy kế tính đến 31/12/2019 là 4.397 tỷ đồng. Cụ thể, tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 100%, đầu tư vào Vicem Tam Điệp, số lỗ lũy kế của công ty là 1.087 tỷ đồng; tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 100%, đầu tư vào Vicem Hải Phòng, số lỗ lũy kế của công ty là 161 tỷ đồng; tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 82,69%, đầu tư vào Vicem Hạ Lọng, số lỗ lũy kế của công ty là 3.435 tỷ đồng, đây là khoản đầu tư của TCT tiếp nhận vốn từ TCT Sông Đà năm 2016; tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 80,79%, đầu tư vào Xi măng Sông Thao, số lỗ lũy kế của công ty là 380.900 triệu đồng, đây là khoản đầu tư TCT tiếp nhận phần vốn từ TCT HUD năm 2017.
TCT Viglacera còn một số khoản đầu tư tài chính dài hạn tại 4 công ty với số lỗ lũy kế tính đến 31/12/2019 là 304 tỷ đồng. Cụ thể, tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 52,64%, đầu tư vào Công ty Cổ phần Viglacer Bá Hiến, số lỗ lũy kế của công ty là 61,3 tỷ đồng, theo báo cáo đến năm 2020 TCT Viglacera đã thoái vốn tại Công ty này; tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 55,92% đầu tư vào Công ty Cổ phần Viglacera Từ Liêm, số lỗ lũy kế của công ty là 46,1 tỷ đồng; tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 86,41% đầu tư vào Công ty Cổ phần Kính Viglacera Đáp Cầu, số lỗ lũy kế của công ty là 205 tỷ đồng; tỷ lệ sở hữu của TCT/vốn điều lệ là 96,19%, đầu tư vào Công ty Cổ phần Bê tông khí Viglacera, số lỗ lũy kế của công ty là 71,8 tỷ đồng.
Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Xây dựng kiểm tra, rà soát việc 3 TCT trên đầu tư tại các công ty con, công ty liên kết không hiệu quả, thua lỗ nhưng chưa xử lý dứt điểm trong quá trình tái cơ cấu, cổ phần hóa, thoái vốn. Kịp thời xử lý các khuyến điểm, vi phạm, trường hợp phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật phải chuyển ngay cơ quan công an điều tra, xử lý theo quy định.
