Rau dền thuộc chi thực vật Amaranthus, là một loại cây thân thảo có nguồn gốc từ Mexico và Trung Mỹ. Với một số nước như Aztec, Maya, Inca đây như một loại thực phẩm thiếu yếu trong thực đơn mỗi ngày, bởi chúng có nguồn khoáng chất, chất xơ, protein phong phú.
Cây thường cao khoảng 1-2,5 mét, phần lá, hoa, thân thường có nhiều màu sắc. Dựa vào màu sắc của lá, rau dền gồm 2 loại:
Rau dền đỏ: Phần thân và lá màu đỏ tía, chứa nhiều khoáng chất, vitamin, glucid và protid. Khi nấu canh sẽ cho ra màu nước đỏ rất đẹp. Rau dền xanh: Phần thân và lá có màu xanh tươi, chủ yếu được dùng làm thuốc bởi chúng chứa nhiều khoáng chất và hoạt hóa cơ thể.
 |
| Rau dền chứa hàm lượng dinh dưỡng cao cùng nhiều vitamin và khoáng chất. https://suckhoeviet.org.vn/. |
Đặc biệt, loại rau này chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin và khoáng chất, có vai trò trong việc hạn chế sưng viêm, bệnh tiểu đường, thiếu máu…Trong y học cổ truyền, rau dền còn được biết tới nguyên liệu làm thuốc chữa bệnh hiệu quả.
Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, trong 100g rau nấu chín chứa hàm lượng dinh dưỡng như sau: Năng lượng: 102 kcal; Chất đạm: 3,8g; Chất béo: 1,56g; Chất xơ: 2,1g; Đường: 1g; Canxi: 47mg; Sắt: 2,1mg; Magie: 65mg; Natri: 6mg.
Bên cạnh đó, các chuyên gia dinh dưỡng cho rằng, trong loại rau này còn chứa nhiều vitamin và khoáng chất khác như kali, mangan, photpho, vitamin A, vitamin C, vitamin B9… Giúp xây dựng hệ thống miễn dịch và duy trì sức khỏe tổng thể tốt.
Lợi ích của rau dền đối với sức khỏe
Cung cấp nhiều chất oxy hóa
Chất chống oxy hóa có tác dụng chống lại các tổn thương do gốc tự do trong cơ thể gây nên, ngăn ngừa sự phát triển của bệnh mãn tính.
Đặc biệt loại thực vật này có hàm lượng axit phenolic cao, bao gồm axit gallic và axit vanillic, giúp bảo vệ cơ thể hạn chế các bệnh về tim mạch và ung thư.
Hàm lượng chất chống oxy hóa trong thực vật này được tìm thấy nhiều nhất ở dạng thô, theo nghiên cứu, nếu đem đi chế biến thì có thể làm giảm tác dụng chất chống oxy hóa.
Giúp cải thiện, giảm viêm hiệu quả
Viêm là một phản ứng của cơ thể để bảo vệ cơ thể chống lại các tác động gây tổn thương và nhiễm trùng. Tuy nhiên, viêm mãn tính có thể gây ra các bệnh như ung thư, tiểu đường, giảm khả năng tự miễn dịch.
Nhiều nghiên cứu đã kết luận về tác dụng của loại rau này trong việc chống viêm và giảm nguy cơ viêm nhiễm từ những vết thương trên cơ thể hay các vấn đề về da.
 |
| Rau dền đỏ. https://suckhoeviet.org.vn/. |
Tốt cho bệnh tiểu đường
Theo nghiên cứu y khoa, tiêu thụ rau dền mỗi ngày có khả năng duy trì lượng đường huyết trong máu ở mức ổn định, vì vậy kiểm soát bệnh đái tháo đường tốt hơn. Bên cạnh đó, thực phẩm này cũng rất giàu chất xơ và ít calo, giúp kiểm soát cân nặng lý tưởng, giảm nguy cơ mắc các bệnh tiểu đường tốt hơn.
Tăng cường sức khỏe xương
Đặc biệt trongrau dền đỏ có chứa lượng khoáng chất phong phú như canxi, magie, đồng. Đồng thời là nguồn cung cấp kẽm, kali và phốt pho giúp phát triển cơ bắp chắc khỏe, tăng cường năng lượng và hydrate hóa và các quá trình quan trọng khác của cơ thể.
Tốt cho sức khỏe tim mạch
Cholesterol xấu là nguyên nhân chính gây xơ vữa động mạch, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Rau dền chứa tocotrienols - một dạng vitamin E có khả năng giảm cholesterol xấu (LDL) trong máu. Chất xơ trong rau dền cũng giúp giảm hấp thu cholesterol vào cơ thể, từ đó hỗ trợ giảm cholesterol trong máu và bảo vệ tim mạch.
Trong khi đó, nguồn khoáng chất như kali và magie dồi dào có trong rau dền giúp điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ tăng huyết áp. Đây cũng là một yếu tố nguy cơ quan trọng dẫn đến các bệnh về tim mạch như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ...
Tốt cho người thiếu máu
Rau dền là một nguồn cung cấp sắt thực vật dồi dào. Sắt là thành phần quan trọng của hemoglobin, protein trong hồng cầu có nhiệm vụ vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Bổ sung đủ sắt giúp tăng sản xuất hồng cầu, cải thiện tình trạng thiếu máu.
Rau dền cũng chứa một lượng đáng kể folate (vitamin B9), một vitamin cần thiết cho quá trình sản xuất hồng cầu. Thiếu folate có thể dẫn đến thiếu máu. Song song với đó, vitamin C có trong rau dền, giúp tăng cường hấp thu sắt từ thực phẩm có nguồn gốc thực vật.
Ngăn ngừa ung thư
Trong thành phần rau dền có đa dạng các loại axit amin đặc biệt là lysine, đồng thời kết hợp với các khoáng chất và vitamin có tác dụng chống lại các gốc tự do và bảo vệ các tế bào chống lại những tổn thương dẫn đến ung thư.
Tác động tích cực đến sức khỏe của mắt
Rau dền chứa một lượng đáng kể beta-carotene - là tiền chất của vitamin A. Vitamin A rất quan trọng cho thị lực, đặc biệt là trong điều kiện ánh sáng yếu. Thiếu vitamin A có thể gây ra các vấn đề về mắt như quáng gà, khô mắt, thậm chí mù lòa.
Zeaxanthin và Lutein có nhiều trong rau dền, đặc biệt là loại rau dền đỏ, có khả năng bảo vệ điểm vàng, một vùng quan trọng trên võng mạc chịu trách nhiệm về thị lực trung tâm và khả năng nhìn màu sắc. Hai loại carotenoid hoạt động như chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng xanh và các gốc tự do.
 |
| https://suckhoeviet.org.vn/. |
Tăng cường sức khỏe đường ruột
Rau dền là một nguồn cung cấp chất xơ tuyệt vời, bao gồm cả chất xơ hòa tan và không hòa tan. Chất xơ không hòa tan giúp tăng khối lượng phân, kích thích nhu động ruột và ngăn ngừa táo bón.
Trong khi đó, chất xơ hòa tan tạo thành một chất gel trong ruột, giúp làm mềm phân, đồng thời là thức ăn cho lợi khuẩn đường ruột, hỗ trợ hệ vi sinh vật đường ruột khỏe mạnh.
Chất xơ hòa tan trong rau dền còn đóng vai trò như một prebiotic, cung cấp thức ăn cho lợi khuẩn đường ruột. Lợi khuẩn giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, tăng cường hệ miễn dịch và bảo vệ đường ruột khỏi các tác nhân gây hại.
Ngăn ngừa các vấn đề về răng miệng
Tác dụng bảo vệ sức khỏe răng miệng của rau dền được chứng minh qua việc ứng dụng như một phương thuốc hỗ trợ giảm các triệu chứng như viêm lợi, đau họng, loét miệng.
* Lưu ý khi ăn rau dền
Mặc dù đây là loại rau có nhiều công dụng chữa bệnh, không có độc nhưng không phải ai ăn càng nhiều thì càng tốt. Nguyên nhân là rau dền có tính hàn, thanh nhiệt, người đang bị tiêu chảy tốt nhất không nên dùng. Phụ nữ có thai, cơ thể dễ bị nhiễm lạnh cũng được khuyến cáo không nên ăn rau dền để an toàn cho sức khỏe của cả mẹ và con.
Không nên kết hợp cùng tiết canh vì sẽ gây tiêu chảy, không ăn chung với thịt ba ba vì rất dễ sinh độc tính, gây nên ngộ độc thực phẩm.
Ngoài ra, không nên ăn quả lê khi ăn rau dền, thậm chí là dùng quả lê để tráng miệng ngay sau khi ăn loại rau này. Điều này có thể khiến bạn dễ bị nôn mửa, rối loạn tiêu hóa.
Rau dền thuộc nhóm rau ăn, nếu ăn không hết cũng không để qua đêm hay hâm nóng lại nhiều lần để ăn. Theo đó, các loại canh rau để qua đêm sẽ sản sinh hàm lượng nitrat khá nhiều, nếu nấu xong để quá lâu, vi khuẩn bị phân hủy, lượng nitrat sẽ tạo thành nitrite - chất gây ung thư.
