Theo thống kê, tại TP.HCM, hiện có khoảng 50.000 căn hộ đang bị "treo" sổ hồng do có 3 vướng mắc liên quan đến trách nhiệm của chủ đầu tư. Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố đang đẩy nhanh việc cấp giấy chứng nhận, dự kiến sẽ có hơn 5.700 căn hộ tại TP.HCM được cấp sổ hồng trong năm 2022.
Tương tự, tại Hà Nội hiện cũng có hàng chục dự án chung cư dù cư dân đã về ở nhiều năm nhưng chủ đầu tư vẫn không thực hiện làm thủ tục cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và quyền sử dụng đất ở (sổ hồng). Nguyên nhân phần lớn là do những vi phạm của chủ đầu tư chưa được khắc phục.
Điển hình như trường hợp tại chung cư New Horizon City 87 Lĩnh Nam (phường Mai Động, quận Hoàng Mai, Hà Nội). Hơn 500 hộ dân tại chung cư này đang bị tạm dừng tiếp nhận hồ sơ dù đã về ở từ năm 2017 và hoàn thành các nghĩa vụ tài chính với chủ đầu tư.
Cách đó không xa, chung cư Hòa Bình Green City (505 Minh Khai, quận Hai Bà Trưng) đã bắt đầu bàn giao cho cư dân về ở từ năm 2014. Dự án được thiết kế với 2 tòa tháp cao 27 tầng. Tuy nhiên, sau nhiều năm về ở, cư dân tại đây hiện vẫn chưa được chủ đầu tư bàn giao sổ hồng, khiến cư dân bức xúc nhiều lần xuống đường căng băng rôn đòi quyền lợi.
Mới đây, hàng trăm cư dân đang sinh sống tại Chung cư Mỹ Sơn tower – 62 Nguyễn Huy Tưởng – P. Thanh Xuân Trung – Q. Thanh Xuân – T.P Hà Nội một lần nữa lại căng băng rôn đòi quyền lợi từ phía chủ đầu tư. Các cư dân sinh sống ở tòa nhà cho biết, hiện tại đã có khoảng 90% số hộ dân (căn hộ) nhận nhà và hoàn thành nghĩa vụ tài chính với chủ đầu tư, là Công ty Cổ phần Đầu tư và xuất nhập khẩu Mỹ Sơn, nhưng những hộ dân đang sinh sống tại Chung cư Mỹ Sơn Tower đều chưa nhận được sổ hồng, chưa được pháp luật công nhận về nơi ở.
Thông tin về vấn đề này, ông Lê Thành Phương, Phó giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM cho biết, việc cấp giấy chứng nhận cho các căn hộ chung cư hiện có 3 vướng mắc khiến căn hộ chậm được cấp hoặc không được cấp sổ hồng. Các vướng mắc này đều liên quan đến trách nhiệm của chủ đầu tư, cụ thể:
Vướng mắc thứ nhất là do chủ đầu tư đã thế chấp dự án tại ngân hàng nên người mua nhà hoặc căn hộ không đủ điều kiện được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và căn hộ. Trường hợp này, để các hộ dân trong dự án được cấp sổ, chủ đầu tư phải giải chấp và nộp bản chính giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Sở Tài nguyên và Môi trường.
Vướng mắc thứ hai là do dự án của chủ đầu tư vi phạm xây dựng. Để có đủ điều kiện cấp sổ hồng cho các căn hộ, chủ đầu tư dự án phải khắc phục hết mọi vướng mắc về pháp lý của công trình nhà ở.
Vướng mắc thứ ba liên quan việc chủ đầu tư chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính. Theo đó chủ đầu tư phải thực hiện xong các nghĩa vụ tài chính về quyền sử dụng đất và nghĩa vụ tài chính bổ sung (nếu có) thì mới đủ điều kiện cấp sổ hồng cho các căn hộ trong dự án.
Theo ý kiến của giới chuyên gia, khách hàng mua nhà là bên vô can, lẽ ra phải được cấp sổ hồng trước, còn nghĩa vụ tài chính phát sinh là quan hệ giữa chủ đầu tư dự án với Nhà nước. Vì vậy các cơ quan chức năng nên cần tách bạch hai vấn đề này, sớm giải quyết cấp sổ hồng cho khách hàng mua nhà.
Ông Mai Văn Phấn, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý Đất đai (Bộ Tài nguyên và Môi trường), cho biết, trong quá trình xử lý cơ quan Nhà nước có trách nhiệm phải tách bạch các đối tượng gồm người mua nhà, chủ đầu tư và cơ quan Nhà nước có liên quan mà không để mối quan hệ "tay ba".
Cụ thể, nếu người mua nhà có đầy đủ các giấy tờ theo quy định của pháp luật đất đai và pháp luật nhà ở thì phải được xem xét cấp giấy chứng nhận để bảo vệ quyền lợi hợp pháp chính đáng.
Cơ quan Nhà nước phải làm rõ các hành vi vi phạm của chủ đầu tư và trách nhiệm của ban ngành có liên quan trong quá trình chủ đầu tư thực hiện từ thời điểm đề xuất dự án đến khi bán nhà cho khách hàng; đồng thời, chỉ đạo cơ quan chức năng phải có giải pháp đề xuất cụ thể nhằm giải quyết triệt để các vi phạm.
Chủ đầu tư phải có trách nhiệm khắc phục các vi phạm làm ảnh hưởng đến công trình đã xây dựng để đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận cho người mua. Trường hợp không đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận cho người mua thì phải hoàn trả và bồi thường cho người mua.
