Hàng trăm triệu người dùng Trung Quốc có một phát hiện bất ngờ vào tuần trước: Chiếc TV trong nhà của họ biết về họ nhiều hơn họ từng nghĩ và quan trọng hơn, họ chưa ký bất cứ một thoả thuận nào đồng tình với việc đó.
Thông tin bị tiết lộ khi một người dùng trên V2EX, một nền tảng diễn đàn online cho người yêu công nghệ, phát hiện ra chiếc smart TV thương hiệu Skyworth của anh ta chạy chậm và phân tích các dòng code back-end để tìm nguyên nhân. Anh này sau đó phát hiện ra có một chương trình quét Wi-Fi của người dùng sau mỗi 10 phút và gửi hàng loạt thông tin về cho website của Gozen Data. Đây là công ty phân tích người xem truyền hình hàng đầu của Trung Quốc, có trụ sở tại Bắc Kinh.
Skyworth giới thiệu TV cao cấp 8K tại triển lãm CES 2020.
"Những thiết bị thông minh nào được sử dụng trong nhà, điện thoại của bạn có ở nhà hay không, ai ghé thăm và sử dụng Wi-Fi của bạn, tên của mạng Wi-Fi nhà hàng xóm – tất cả thông tin này sẽ bị thu thập liên tục và upload lên", người dùng này viết vào hôm 22/4. Khám phá này sau đó được đăng trên Weibo, thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng người dùng Trung Quốc.
Các chủ đề về hoạt động thu thập dữ liệu người dùng trái phép khá phổ biến ở Trung Quốc, nhưng chủ yếu tập trung vào các ứng dụng điện thoại thông minh. Đây là trường hợp đầu tiên những lo ngại về bảo mật dữ liệu xuất hiện trên TV thông minh.
Một báo cáo năm 2019 ước tính, 270 triệu TV thông minh đang được sử dụng tại Trung Quốc. Gozen Data cho biết họ đã làm việc với các nhà sản xuất TV thông minh từ năm 2014 để nhúng các chương trình thu thập dữ liệu. Phạm vi tiếp cận của nó có vẻ rất rộng lớn. Cho đến ngày 27/4, trang web của Gozen Data cho biết dịch vụ thu thập dữ liệu của họ đã bao phủ 149 triệu hộ gia đình, 140 triệu TV thông minh và 457 triệu người ở Trung Quốc.
Điều đáng nói là, hầu như không có người sở hữu TV nào biết về hoạt động này. Gozen Data không phải cái tên được biết đến rộng rãi tại Trung Quốc. Sau khi tin tức được đưa ra, Gozen đã xoá các báo cáo khỏi website của mình.
Người dùng tìm hiểu về mẫu TV màn hình trong suốt của Xiaomi tại Thượng Hải.
Dữ liệu mà Gozen thu thập trước đây có khả năng được sử dụng để phân tích lượt thích của người dùng và kích hoạt quảng cáo theo diện cá nhân hoá. Trong một bài phát biểu trước công chúng năm 2019, Chen Zhenxuan – Phó chủ tịch của Gozen Data cho biết công ty thu thập thông tin về những gì được phát trực tiếp trên TV và các thiết bị được sử dụng trước màn hình TV như smartphone, iPad, loa thông minh Xiaomi và Alibaba. "Kết hợp với nhau, những dữ liệu này cho phép Gozen đoán xem ai đang xem TV và giúp các nhà quảng cáo nhắm mục tiêu đến các nhóm rất cụ thể, chẳng hạn bà mẹ có con từ 0 đến 3 tuổi", Chen nói.
Trang web của Gozen Data đã gỡ bỏ đề cập đến việc nhà sản xuất TV nào hợp tác với công ty. Trước đây, trang web này liệt kê một số thương hiệu nội địa chiếm phần lớn thị phần TV thông minh tại Trung Quốc. Không rõ liệu tất cả hay chỉ một số công ty trong số này đồng ý với việc bí mật thu thập dữ liệu của người dùng.
Gozen Data đã đưa ra một tuyên bố xin lỗi và hứa sẽ "cải thiện chính sách bảo mật người dùng và đảm bảo đang thu thập thông tin với sự đồng ý của người dùng và trong phạm vi tuân thủ pháp luật". Giờ đây, website của họ có một trang riêng trình bày chi tiết 21 loại dữ liệu mà họ thu thập từ người dùng. Trước đó, danh sách này không xuất hiện.
Gozen phải đối mặt với sự phẫn nộ từ người dùng và giới truyền thông trong nước, nhất là trong bối cảnh Trung Quốc là quốc gia đi đầu trong việc phổ cập nhà thông minh. Khi các công ty Trung Quốc tiếp tục giới thiệu các thiết bị gia dụng kết nối Internet, lo ngại về bảo mật chắc chắn còn kéo dài. Trên Weibo, nhiều người đã phàn nàn về nguy cơ bảo mật tồn tại trên mọi loại thiết bị - gồm cả máy hút mùi nhà bếp, bình đun nước – tất cả đều "thông minh". Một bình luận cho biết: "việc nhiều thiết bị truyền thống kết nối với Wi-Fi thực sự không cần thiết. Dù sao thì các công ty Trung Quốc đang để mắt đến một thị trường béo bở".
