Sách giả sẽ "giết chết" các nhà xuất bản
Chia sẻ với Arttimes.vn, ông Nguyễn Văn Phước - Giám đốc First News - Trí Việt cho biết, đến nay, công ty đã bị làm giả tới hơn 280 đầu sách, có hơn 40 trang fanpage đang rao bán công khai sách giả trên mạng xã hội các đầu sách của First News. Một số đầu sách của đơn vị này thường bị làm lậu đều là best-seller như Đắc nhân tâm, Muôn kiếp nhân sinh, Hành trình về phương Đông…
Hiện nay, phần lớn các sàn thương mại điện tử có kinh doanh sách như Tiki, Lazada, Shopee, Sendo... đều cho phép người bán đăng ký gian hàng online của mình, nhưng cũng chính bởi thế mà không kiểm soát được chất lượng sản phẩm của các gian hàng thuê lẻ. Sách lậu đang có dấu hiệu lớn mạnh hơn nhờ vào sự “tiếp tay” của các nền tảng trên Internet.
Hàng trăm trang fanpage trên Facebook đang chạy quảng cáo phát hành sách giả kém chất lượng, với mức giá chỉ bằng nửa giá sách thật, có khi còn rẻ hơn, trong khi chất lượng sách kém xa so với sách phát hành chính thống. Vấn nạn này không chỉ ảnh hưởng trực tiếp tới tình hình kinh doanh mà còn tới hình ảnh và uy tín của các công ty sách. Cả người mua lẫn bên phát hành đều chịu nhiều tổn hại từ nạn in, lưu hành sách lậu.
Mạng xã hội tiếp tay cho sách lậu lưu hành.
Bà Lương Thị Thanh Ngà - đại diện truyền thông Công ty Cổ phần Văn hóa và Giáo dục Tân Việt cho biết, bên in lậu lấy chính hình ảnh quảng bá của Nhà sách Tân Việt để bán sách với mức giá thấp hơn. Giá bán sách thật là 420.000 đồng bộ 10 cuốn Giáo dục giới tính, trong khi sách lậu bán phá giá với mức giá 199.000 - 350.000 đồng. Còn với bộ sách Kể chuyện cuộc đời các thiên tài, Nhà sách Tân Việt bán với giá 450.000 đồng, có bên rao bán nâng giá là 600.000 đồng rồi giảm còn 399.000 đồng.
“Tình trạng này kéo dài sẽ giết chết các nhà xuất bản. Thông thường một ngày Tân Việt bán được tới 100 bộ sách, nhưng giờ số lượng giảm sút chỉ còn khoảng 20-30 bộ. Tính ra, con số thiệt hại cả tháng có thể lên đến khoảng 600 triệu đồng”, bà Ngà bức xúc.
Một cây làm chẳng nên non...
Làm nên vấn nạn sách giả, sách lậu không chỉ có “sách tặc” mà nhiều bạn đọc chấp nhận mua sách lậu, mặc nhiên chấp nhận đánh cắp tri thức, vô tình tiếp tay cho vấn nạn.
Đối với phía bạn đọc, việc mua trúng sách giả, sách lậu sẽ gây nên nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm đọc, vì những sách này sẽ được in trên các loại giấy mỏng, gây nên tình trạng nhoè chữ, lem, mờ. Hơn nữa, nội dung cũng không được biên tập chỉn chu, gây nên tình trạng lỗi font, chữ in không đều, sai chính tả, thiếu hoặc thừa chữ.
Đặc biệt, vì sách giả, sách lậu được sản xuất với chi phí rất thấp, nên chất lượng keo dán gáy, bìa sách cũng không đảm bảo chất lượng. Sau một thời gian ngắn sử dụng sẽ gây nên hiện tượng bong keo, ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của sách. Đây là một vấn đề nghiêm trọng đối với những độc giả có đam mê sưu tầm và trưng bày sách.
Hình ảnh so sánh giữa sách thật và sách giả do Tân Việt cung cấp.
Người đọc sách chân chính là những người thượng tôn tri thức, tìm đến kiến thức và giá trị nhân văn mà quyển sách mang lại, giá tiền quyển sách sẽ không thể so với giá trị mà quyển sách mang lại. Vậy nên độc giả cần có thái độ “tẩy chay” quyết liệt hơn với sách lậu giá rẻ, kém chất lượng thì tự khắc vấn nạn này sẽ được khắc phục.
“Trước mắt, để tránh mua phải sách giả, bạn đọc nên quan tâm đến chất lượng bìa. Bìa sách thật hầu hết đều được gia công chỉn chu, có hiệu ứng UV, chữ nổi ở một số điểm nhấn. Phần ruột của sách thật sẽ được in trên giấy dày vừa đủ, chữ sắc nét, kích thước, khoảng cách giữa các ký tự đều nhau, đem lại cảm giác dễ chịu khi trải nghiệm đọc sách. Gáy sách thật cũng được dán keo chắc chắn và tỉ mỉ, không có tình trạng nhem nhuốt hay bung keo khi lật các trang sách”, Giám đốc First News - Trí Việt chia sẻ.
Đặc biệt, sách giả thường được rao bán với giá rất rẻ, có khi thấp hơn đến 70% so với giá bìa. Đây là một số đặc điểm mà bạn đọc có thể dựa vào để phân biệt sách thật – sách giả. Tuy nhiên, để chắc chắn nhất thì bạn đọc nên mua trực tiếp tại các nhà sách, công ty phát hành sách uy tín.
“Để tránh bị lừa, chúng tôi khuyến cáo bạn đọc mua sách trực tuyến nên tìm đến các trang thương mại điện tử tin cậy như: website của NXB Kim Đồng, Kim Đồng LazMall, Kim Đồng Shopee Mall, Tiki, Fahasa, hoặc những đơn vị, tổ chức, cá nhân có uy tín. Và đặc biệt cần tỉnh táo cảnh giác với những cuốn sách được bán với giá rẻ một cách bất thường”, đại diện NXB Kim Đồng cho lời khuyên.
Cần chế tài xử phạt mạnh tay hơn
Theo bà Nguyễn Lê Việt Hà - Phó Trưởng phòng Kinh doanh NXB Kim Đồng, nếu trước kia việc sản xuất sách giả rất tinh vi để trà trộn với sách thật lừa bán cho người mua, thì hiện nay, có thể nói, chưa bao giờ việc làm sách giả, bán sách giả lại ngang nhiên và trắng trợn như thế. Các trang bán sách giả đăng hình ảnh sách thật, nhưng giao cho khách hàng sách giả. Độc giả khi nhận biết là sách giả nhưng cũng không thể đổi trả được.
Trước tình trạng trên, nhà xuất bản, đơn vị làm sách đã chủ động tự bảo vệ mình bằng nhiều biện pháp để hạn chế sách lậu, sách giả.
“Kim Đồng thường xuyên đưa ra những cảnh báo, cách nhận biết sách thật - sách giả tới độc giả để tránh bị các chiêu trò chiết khấu cao lừa đảo. Chúng tôi đưa ra thông điệp “Facebook no Fakebook” và tin chắc độc giả sẽ ủng hộ sách thật, ủng hộ người làm sách chân chính. Chúng tôi cũng đã liên hệ với các nhà xuất bản, các công ty sách như NXB Trẻ, Công ty Sách Thái Hà, Công ty sách First News… cùng các sàn thương mại điện tử uy tín như Tiki.vn, Fahasa… để cùng lên tiếng nói cảnh báo và ngăn chặn vấn nạn sách giả và những biến tướng của nó trên mạng xã hội”, bà Nguyễn Lê Việt Hà chia sẻ.
Tuy nhiên, để đấu tranh có hiệu quả chống xuất bản phẩm lậu vẫn cần sự phối hợp của nhiều cơ quan, tổ chức và của toàn xã hội, cần sự chung tay với thái độ kiên trì, kiên quyết, từng bước đẩy lùi vấn nạn trên.
Theo quy định tại Nghị định 159/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí xuất bản, thì hành vi in sách lậu từ 300 bản trở lên có thể bị phạt từ 20 triệu đồng đến 30 triệu đồng. Chính vì vậy, nhiều cơ sở vi phạm nộp phạt rồi lại hoạt động với quy mô lớn và thủ đoạn tinh vi hơn.
Trước thực trạng trên, Giám đốc First News - Trí Việt kiến nghị Cục Xuất bản, In và Phát hành cần tổ chức một cuộc Hội thảo toàn quốc để các đơn vị làm sách bản quyền cùng nhau đưa ra các giải pháp chống sách giả, đồng thời đánh động dư luận xã hội.
“Chúng ta cùng phải quyết tâm trong cuộc chiến đấu này. Tại sao vấn nạn sách giả trốn thuế nhà nước, vi phạm pháp luật Việt Nam, giết chết các nhà xuất bản và đơn vị xuất bản chân chính lại có thể nghênh ngang phạm pháp, đánh lừa bạn đọc như vậy? Cần có biện pháp mạnh để ngăn chặn việc làm trái pháp luật, trái Luật Xuất bản này ngay. Đối với sách giả, xử hình sự mới đủ răn đe!”, ông Phước nhấn mạnh.
