Nhiều yếu tố hỗ trợ đầu tư công giải ngân
Kể từ đầu năm 2023, Chính phủ đã đẩy mạnh đầu tư công để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh đầu tư tư nhân và đầu tư trực tiếp nước ngoài suy yếu. Theo Tổng cục Thống kê, vốn nhà nước thực hiện (đầu tư công) trong tháng 4/2023 tăng 16,4% so với cùng kỳ lên 39.300 tỷ đồng (tăng 18,6% so với cùng kỳ tháng 3/2023).
Trong 4 tháng đầu năm 2023, vốn nhà nước thực hiện chỉ đạt khoảng 19% kế hoạch cả năm 2023 (so với 18,5% kế hoạch cả năm 2022 trong 4 tháng). Do đó, các chuyên gia VNDirect cho rằng Chính phủ cần đẩy mạnh hơn nữa đầu tư công trong những tháng tới để hoàn thành mục tiêu giải ngân hơn 700.000 tỷ đồng vốn đầu tư công vào năm 2023.
Chuyên gia VNDirect nhận thấy một số yếu tố hỗ trợ để đẩy nhanh hơn nữa các dự án đầu tư công trong năm nay. Cụ thể, nợ công của Việt Nam đã giảm đáng kể trong những năm qua nhờ tăng trưởng GDP khá trong giai đoạn 2016-2022 và kiểm soát chi tiêu chặt chẽ.
Nợ công của Việt Nam đã giảm nhanh chóng từ 51% cuối năm 2016 xuống 40% vào cuối năm 2022 (ước tính của IMF), thấp hơn nhiều so với trần nợ công của Việt Nam là 60% GDP. Nợ công thấp tạo dư địa cho việc mở rộng chính sách tài khóa để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Yếu tố tiếp theo là lợi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam giảm mạnh kể từ đầu năm 2023. Tính đến ngày 10/5, trên thị trường sơ cấp, lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 10 năm và 15 năm giảm 167 và 170 điểm cơ bản so với đầu năm, xuống lần lượt là 3,0% và 3,1%. Trên thị trường thứ cấp, lợi suất trái phiếu Chính phủ kỳ hạn 5 năm và 10 năm của Việt Nam giảm lần lượt 242 và 189 điểm cơ bản so với đầu năm, xuống lần lượt 2,6% và 3,2%.
Ngoài ra, lạm phát hạ nhiệt trong vài tháng vừa qua. Khi áp lực lạm phát giảm bớt, Chính phủ có thể cân nhắc nới lỏng chính sách tài khóa để hỗ trợ phục hồi kinh tế.
Yếu tố cuối cùng là việc khởi công các dự án hạ tầng giao thông trọng điểm trước ngày 30/6. Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ đạo ngành Giao thông vận tải hoàn tất công tác chuẩn bị để khởi công 3 tuyến đường cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng, Biên Hòa - Vũng Tàu, Khánh Hòa - Buôn Ma Thuật và 2 đường vành đai gồm vành đai 4 Hà Nội và vành đai 3 TP. HCM.
“Các dự án này cần khởi công trước 30/6 năm nay. Do đó, chúng tôi giữ nguyên dự phóng vốn nhà nước thực hiện tăng 25% so với thực tế thực hiện năm 2022”, nhóm nghiên cứu cho hay.
Doanh nghiệp có năng lực lợi thế hơn
Báo cáo ngành xây dựng hạ tầng 2023 của VNDirect cho biết hầu hết các công ty xây dựng hạ tầng lớn đều đặt kế hoạch tăng trưởng mạnh doanh thu năm nay nhờ giá trị backlog lớn (danh mục dự án đang triển khai) sau khi được chỉ định thầu hàng loạt tại dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2 và Chính phủ thúc đẩy giải ngân đầu tư công trong năm nay sẽ giúp đẩy mạnh tiến độ xây dựng và ghi nhận doanh thu tại các dự án hạ tầng giao thông.
Chuyên gia VNDirect đánh giá, chỉ những doanh nghiệp xây dựng với năng lực thi công tốt, khả năng huy động máy móc thiết bị hợp lý và nguồn vốn dồi dào mới có hiệu quả sinh lời tốt tại dự án cao tốc Bắc – Nam. Bởi yêu cầu thời gian thi công ngắn và Chính phủ đã ấn định mức biên lợi nhuận cố định so với giá thầu tại các dự án.
Đánh giá về năng lực của các doanh nghiệp, VNDirect cho biết, trung bình tỷ lệ nợ vay ròng/vốn chủ sở hữu của các công ty xây dựng hạ tầng là 1,1x tại cuối quý 1/2023, đặc biệt LCG không có nợ vay ròng. Trong khi đó, nếu loại bỏ dư nợ vay tại dự án BOT Nam Bến Thuỷ 2, tỷ lệ nợ vay ròng/vốn chủ sở hữu của C4G cuối quý 1/2023 thấp hơn đáng kể so với trung bình ngành.
Hầu hết các công ty xây dựng hạ tầng lớn đều đặt kế hoạch tăng trưởng mạnh doanh thu. Tuy nhiên về kế hoạch tăng trưởng lợi nhuận, đã có sự phân hóa giữa các công ty trong ngành. Đáng chú ý, Tập đoàn Cienco4 (UPCoM: C4G) đặt kế hoạch lợi nhuận sau thuế năm 2023 tăng trưởng mạnh 114% so với cùng kỳ trong khi Vinaconex (HoSE: VCG), Công ty Cổ phần Lizen (HoSE: LCG) lại giảm lần lượt 8% và 23% so với cùng kỳ, chủ yếu do thiếu hụt các khoản lợi nhuận ghi nhận một lần như trong năm trước.
Cụ thể, VCG ghi nhận lãi 663 tỷ đồng từ việc đánh giá lại khoản đầu tư vào Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Du lịch Vinaconex (UPCoM: VCR), tương đương 67% lợi nhuận trước thuế của công ty trong năm 2022.
Trong khi đó LCG ghi nhận lãi 268 tỷ đồng từ việc thoái vốn khỏi 2 dự án điện mặt trời, tương đương 109% lợi nhuận trước thuế của công ty trong năm 2022.
Nếu loại bỏ các khoản lợi nhuận ghi nhận một lần này, kế hoạch lợi nhuận sau thuế năm 2023 của VCG, LCG vẫn tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ năm trước.
Kết quả kinh doanh quý I/2023 của các công ty xây dựng hạ tầng cũng đã phần nào phản ánh kế hoạch kinh doanh cả năm. Tất cả các công ty đều ghi nhận tăng trưởng doanh thu so với cùng kỳ, tuy nhiên mới chỉ hoàn thành 8-12% kế hoạch doanh thu cả năm (trừ Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả - HoSE: HHV, do mảng thu phí BOT chiếm tỷ trọng lớn trong tổng doanh thu). Lý do chủ yếu của xu hướng này là do đặc thù ngành, thường ghi nhận doanh thu lớn vào những quý cuối năm.
